Ẩm thực miền núi Bắc Bộ là kho tàng văn hóa độc đáo, phản ánh đời sống, phong tục và tinh thần người vùng cao. Từ Tây Bắc đến Đông Bắc, mỗi món ăn đều mang hương vị núi rừng đậm đà, nguyên liệu tự nhiên và cách chế biến truyền thống. Hãy cùng Lins Vietnam khám phá bản đồ ẩm thực miền núi Bắc Bộ để hiểu và trân trọng hơn bản sắc văn hóa dân tộc trong bài viết này!
Đặc điểm chung của ẩm thực miền núi Bắc Bộ
Ẩm thực miền núi Bắc Bộ là kết tinh giữa điều kiện tự nhiên, văn hóa tộc người và phong tục bản địa, tạo nên bản sắc rất riêng biệt, độc đáo. Với khí hậu mát mẻ vào hè và cái lạnh khắc nghiệt của mùa đông, người dân nơi đây thường dùng những phương pháp như: lên men, ủ chua, hun khói hoặc gác bếp nhằm bảo quản thực phẩm lâu dài một cách tự nhiên.
Nguyên liệu đặc trưng
Đặc sản miền núi Bắc Bộ thường sử dụng những nguyên liệu đơn sơ, tự trồng, tự sản xuất. Sử dụng nguồn nguyên liệu, gia vị bản địa từ rừng – suối – ruộng nương như: rau rừng, cá suối, thịt thú rừng, gạo nương, mắc khén, hạt dổi,… Tuy chỉ bằng những nguồn nguyên liệu đơn giản, nhưng đã mang lại một hương vị riêng biệt, hấp dẫn. Chính vì thế mà ẩm thực miền núi Bắc Bộ đã nổi tiếng trên khắp miền đất nước.
Ẩm thực Tây Bắc – Hương vị núi rừng
Nhắc đến ẩm thực miền núi Bắc Bộ không thể quên đi cái tên Tây Bắc, ẩm thực Tây Bắc mang đậm phong cách hoang sơ của núi rừng giữa tiết trời se lạnh ấy. Điều này đã hình thành nên một hệ thống vị giác đặc trưng nồng đậm, tuy chế biến giản mạc nhưng lại rất công phu.
Thịt trâu gác bếp
Thịt trâu gác bếp là món ăn đặc sản, biểu tượng của ẩm thực miền núi Bắc Bộ nói chung và ẩm thực Tây Bắc nói riêng. Phần bắp và thăn trâu được thái dày, tẩm ướp với gia vị đặc trưng như mắc khén, hạt dổi và được treo lên bếp lửa nhiều ngày. Những làn khói từ lò bếp sẽ làm cho phần se lại, đen phần mặt ngoài nhưng lại đỏ au khi được cắt ra. Trước khi thưởng thức, có thể hấp hoặc luộc lại để chắc chắn thịt trâu đã chính.
Nậm pịa
Nậm pịa không chỉ là đặc sản ẩm thực Tây Bắc mà còn là món canh truyền thống người dân tộc Thái. Đây là một món ăn mang lại trải nghiệm vị giác đa dạng và phong phú. Được chế biến bằng dịch ruột non, lòng, tiết và dịch tiêu hóa của động vật gia súc và nấu nhừ, mới đầu ăn sẽ hơi cay nhẹ, đắng nhưng sẽ để lại vị ngọt thoang thoảng nơi cuống họng. Du khách lần đầu thử sẽ rất ngạc nhiên với món này!
Pa Pỉnh Tộp
Là món ăn đặc trưng của người dân Thái đen. Sau khi cá suối được sơ chế sạch, trên lưng cá suối sẽ có một vết mổ dài nhằm nhồi lá rừng thơm, mắc khén, gừng, sả,… được kẹp tre và nướng chín bên than hồng.
Thắng cố
Đây là món ăn, đặc sản của miền núi Bắc Bộ gây tranh cãi nhất, là món ăn “kinh dị” hay là cao lương mĩ vị ? Chỉ khi thử rồi, du khách mới hiểu vì sao đặc sản hơn 200 tuổi đến nay vẫn còn tồn tại. Trước khi ninh hàng tiếng đồng hồ với hơn 12 loại gia vị truyền thống đặc trưng, tất cả các bộ phận của ngựa hoặc trâu được gọi là “lục phủ ngũ tạng” đều không làm sạch và đem đi nấu chung. Hơi nóng và hương thơm của món đã sưởi ấm cho người dùng giữa tiết trời se lạnh của vùng núi lạnh giá.
Ẩm thực Đông Bắc – Tinh hoa núi non trùng điệp
Mặc dù các món ăn, đặc sản riêng biệt 2 vùng, nhưng đa phần các du khách phương xa khi tìm hiểu sẽ nhầm lẫn ẩm thực miền núi Bắc Bộ chỉ có mỗi Tây Bắc, nhưng không vì thế mà ẩm thực Đông Bắc lại thiếu phổ biến bằng.
Cá tính của ẩm thực Đông Bắc sẽ mang đến một tầng hương vị mềm mại, thanh hơn và một chút béo nhẹ. Tinh thần ẩm thực khéo léo, kiên trì của những người dân nơi đây được thể hiện qua cách chế biến cũng cầu kỳ hơn, nhiều công đoạn và mất nhiều thời gian hơn. Góp phần làm đa dạng ẩm thực miền núi Bắc Bộ.
Vịt quay Lạng Sơn
Vịt quay Lạng Sơn là đặc sản ẩm thực Đông Bắc, là niềm tự hào của người dân xứ Lạng. Màu cam sẫm của lớp da phồng giòn sau khi lấy ra từ lò than cho thấy được sức hút mãnh liệt. Vị thịt ngọt quyện với hương mắc mật tạo sẽ tạo nên 1 trải nghiệm đa vị khi ăn kèm với rau rừng sống và nước chấm đặc biệt của xứ Lạng.
Khâu nhục
“Khâu nhục” trong tiếng Hán là “thịt hấp mềm”, được chế biến bằng thịt ba chỉ, tẩm ướp ngũ vị hương, rượu, tương và được hấp cách thủy nhiều giờ. Tuy phần thịt bên trong mềm, béo ngon nhưng bên ngoài là phần da giòn vàng ươm.
Phở chua
Không như các loại phở khác như Phở Hà Nội hay phở nước miền xuôi, Phở chua đến từ Bắc Hà là một trải nghiệm hoàn toàn khác. Được chế biến sợi phở mềm, trộn sốt chua ngọt với thịt xá xíu và rau thơm đã tạo nên một sự hòa quyện độc đáo, lạ miệng, thanh mát nhưng không ngấy.
Cháo ấu tẩu
Với cách hóa giải độc tố của quả ấu tẩu của đồng bào dân tộc Mông, cháo ấu tẩu từ lâu đã là đặc sản, là món ăn giải cảm của người dân nơi đây. Ấu tẩu được hầm nhừ với gạo tẻ cho thêm thịt băm, giò và gia vị tạo nên một màu nâu đậm gần giống như cháo lòng miền xuôi. Tuy vị béo ngậy của thịt băm và giò lợn không át được vị đắng nhẹ của quả ấu tẩu nhưng lại có tác dụng thư giãn gân cốt và trị cảm cho những ngày lạnh giá nơi vùng cao.
Kết luận
Ẩm thực miền núi Bắc Bộ là kho báu văn hóa đặc sắc của Việt Nam. Từ Tây Bắc nồng nàn khói bếp, vị mắc khén, đến Đông Bắc thơm lá mắc mật, bánh ngải mềm dẻo – tất cả là bản sắc độc đáo cần gìn giữ và phát huy. Hãy cùng Lins Vietnam khám phá hành trình ẩm thực miền núi Bắc Bộ – nơi lưu giữ hương vị núi rừng đậm đà qua bài viết này!
Tìm hiểu thêm về chúng tôi tại:
- Facebook: Lins Vietnam
- Hotline: (+84) 286 276 5458
LINS VIETNAM – Loyalty – Insight – Never stop exploring