Giữa non nước Tràng An hùng vĩ, nơi những dãy núi đá vôi ôm ấp dòng sông Ngô Đồng, một công trình kiến trúc cổ kính đã sừng sững qua bao thế kỷ, chứng kiến bao thăng trầm của lịch sử và tâm linh – đó chính là Chùa Bích Động. Với Lins Vietnam, chúng tôi tin rằng đây không chỉ là chuyến đi chiêm bái, mà còn là cuộc dạo chơi giữa cõi tâm linh và kỳ vĩ, nơi mỗi bước chân đều thấm đẫm vẻ đẹp của di sản văn hóa Việt.
Chùa Bích Động – Hành trình gần 600 năm của một biểu tượng di sản
Chùa Bích Động không chỉ là một ngôi chùa, mà là cả một câu chuyện dài gần 600 năm tuổi, nơi thời gian và tín ngưỡng đã cùng nhau tạo tác nên một biểu tượng Phật giáo độc đáo giữa lòng di sản văn hóa thế giới. Ngôi chùa này, với những vết rêu phong trên đá, những mái ngói cổ kính ẩn mình trong lòng núi, đã chứng kiến bao biến thiên của lịch sử, lắng nghe bao lời kinh nguyện và trở thành một phần không thể tách rời của vùng đất cố đô Hoa Lư – nơi khai sinh nhà nước phong kiến tập quyền đầu tiên của Việt Nam.
Dấu mốc quan trọng trong lịch sử Chùa Bích Động là vào năm 1705, hai vị Hòa thượng Trí Kiên và Trí Thế từ chùa Non Nước (Ninh Bình) đã đến đây, thấy cảnh núi non trùng điệp, hang động kỳ vĩ liền trụ lại tu hành và tiếp tục công cuộc xây dựng, trùng tu ngôi chùa. Công lao của hai vị đã góp phần to lớn vào việc định hình và phát triển Chùa Bích Động thành một trung tâm Phật giáo quan trọng của vùng.
Đặc biệt, danh xưng “Nam Thiên Đệ Nhị Động” (Động đẹp thứ nhì trời Nam) đã được chúa Trịnh Sâm ban tặng vào năm 1773, khi ông có dịp tuần du phương Nam và vãn cảnh nơi đây. Ba chữ “Nam Thiên Đệ Nhị Động” được đích thân chúa khắc trên tảng đá lớn ngay trước cổng chùa, không chỉ là lời tán dương tột đỉnh mà còn khẳng định vị thế độc tôn của ngôi chùa này trong tâm thức người Việt.
Chùa Bích Động mang trong mình giá trị lịch sử – văn hóa – tâm linh vô cùng sâu sắc. Nơi đây không chỉ là một trung tâm của Phật giáo Bắc tông với những pho tượng Phật cổ kính, những ban thờ trang nghiêm, nơi tiếng chuông chùa vẫn ngân nga mỗi sớm chiều, mà còn là nơi lưu giữ những nét kiến trúc cổ độc đáo.
Việc Chùa Bích Động được xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt và là một phần không thể thiếu trong Quần thể danh thắng Tràng An được UNESCO công nhận là di sản thế giới, càng làm tăng thêm giá trị và sức hút của ngôi chùa này, biến nó thành một biểu tượng di sản văn hóa và Phật giáo của Ninh Bình nói riêng và Việt Nam nói chung.
Chùa – Hang – Núi hòa quyện trong một chỉnh thể kiến trúc
Điều làm nên sự độc đáo và vẻ đẹp kỳ ảo của Chùa Bích Động chính là sự hòa quyện tuyệt vời giữa kiến trúc nhân tạo và vẻ đẹp tự nhiên. Ngôi chùa không chỉ nằm trong hang động mà còn được xây dựng men theo triền núi, tạo thành một chỉnh thể “Chùa – Hang – Núi” hiếm có trên thế giới, nơi mỗi tầng bậc đều mang đến một trải nghiệm khác biệt, vừa linh thiêng vừa hùng vĩ đến khó tả.
Quần thể Chùa Bích Động bao gồm ba ngôi chùa riêng biệt, tọa lạc ở ba độ cao khác nhau, được gọi là Chùa Hạ, Chùa Trung và Chùa Thượng. Hành trình khám phá chùa giống như một cuộc leo núi tâm linh đầy thi vị, càng lên cao, cảnh sắc càng mở ra hùng vĩ, tâm hồn càng trở nên thanh tịnh và cảm giác được hòa mình vào đất trời càng rõ nét.
- Chùa Hạ: Nằm ngay dưới chân núi Bích Động, là ngôi chùa đầu tiên mà du khách sẽ bắt gặp khi bước chân vào khu di tích. Chùa Hạ được xây dựng với kiến trúc truyền thống đặc trưng của chùa chiền Việt Nam, với mái cong cổ kính, lợp ngói mũi hài, các cột gỗ lim toát lên vẻ vững chãi, trầm mặc. Tiếng chuông chùa ngân nga hòa với tiếng gió xào xạc qua kẽ lá, tiếng chim hót líu lo, khiến mọi lo toan dường như tan biến. Đây là nơi lý tưởng để du khách thả lỏng tâm hồn, hít thở không khí trong lành và chuẩn bị cho hành trình khám phá lên cao.
- Chùa Trung: Đây là ngôi chùa có vị trí độc đáo nhất, nằm một nửa trong lòng hang động, một nửa lộ thiên, tạo nên một sự giao thoa kỳ diệu giữa ánh sáng và bóng tối, giữa sự thanh tịnh của hang đá và vẻ khoáng đạt của trời mây. Bước vào Chùa Trung, du khách sẽ cảm nhận rõ rệt sự mát mẻ của hang động, lắng nghe tiếng nước nhỏ giọt từ trên vách đá, tạo nên một âm thanh tự nhiên như bản nhạc của núi rừng. Các pho tượng Phật được đặt khéo léo trong hốc đá, như hòa mình vào tự nhiên, khiến không gian càng thêm trang nghiêm và huyền bí.
- Chùa Thượng: Là ngôi chùa cao nhất, nằm trên đỉnh núi Bích Động, còn được gọi là Chùa Bích Động Thượng. Để đến được đây, du khách cần phải leo gần 40 bậc đá dốc đứng, được đục đẽo công phu men theo vách núi cheo leo. Từ đây, tầm nhìn mở ra bao quát toàn bộ vùng non nước Tràng An, với những cánh đồng lúa xanh mướt, những dãy núi đá vôi trùng điệp, dòng sông Ngô Đồng uốn lượn như dải lụa mềm mại và xa xa là những làng quê yên bình. Nơi đây không chỉ là chốn linh thiêng thờ Phật mà còn là một đài quan sát lý tưởng, cho phép du khách chiêm ngưỡng trọn vẹn vẻ đẹp hùng vĩ của “Nam Thiên Đệ Nhị Động” và cảm nhận sự hòa mình vào thiên nhiên bao la, như đứng giữa đất trời để đón nhận năng lượng của vũ trụ.
Những điều cần biết khi trải nghiệm chùa Bích Động
Để chuyến hành hương và khám phá Chùa Bích Động của bạn trở nên trọn vẹn và đáng nhớ nhất, Lins Vietnam có một vài lời khuyên hữu ích, giúp bạn tận hưởng tối đa vẻ đẹp của nơi đây.
- Thời điểm lý tưởng tham quan: Chùa Bích Động đẹp quanh năm, nhưng mỗi mùa lại mang một vẻ đẹp riêng.
- Mùa khô (tháng 3 đến tháng 5): Đây là thời điểm lý tưởng nhất. Tiết trời mát mẻ, nắng không quá gay gắt, rất thuận lợi cho việc leo núi và chiêm ngưỡng cảnh quan. Đặc biệt, cuối tháng 5 đến đầu tháng 6 là mùa sen nở rộ, khung cảnh hồ sen dưới chân Chùa Hạ sẽ mang một vẻ đẹp thơ mộng đến nao lòng, tô điểm thêm cho vẻ cổ kính của ngôi chùa.
- Mùa thu (tháng 9 đến tháng 11): Thời tiết se lạnh, khô ráo, bầu trời trong xanh, rất thích hợp cho những ai muốn tìm kiếm sự yên bình và tĩnh lặng. Mùa lúa chín vàng ở Tam Cốc gần đó cũng tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp.
- Mùa đông (tháng 12 đến tháng 2 năm sau): Mặc dù có thể hơi lạnh, nhưng không khí se lạnh và sương giăng nhẹ buổi sớm sẽ tạo nên vẻ huyền ảo, cổ kính rất riêng cho Chùa Bích Động, phù hợp với những ai yêu thích không gian trầm mặc.
- Chuẩn bị trang phục và giày dép: Vì hành trình khám phá Chùa Bích Động bao gồm việc leo lên các bậc thang đá và đi lại trong hang động, bạn nên lựa chọn trang phục thoải mái, dễ vận động. Đồng thời, vì đây là không gian tâm linh, hãy mặc trang phục lịch sự, kín đáo để thể hiện sự tôn trọng. Đừng quên mang theo giày thể thao hoặc giày bệt êm ái, có độ bám tốt để đảm bảo an toàn và thoải mái khi di chuyển trên các bậc đá.
- Giữ gìn vệ sinh và trật tự: Chùa Bích Động là một di tích lịch sử – văn hóa quan trọng và là nơi thờ tự linh thiêng. Vì vậy, hãy luôn giữ gìn vệ sinh chung, không xả rác bừa bãi. Khi tham quan trong chùa và hang động, hãy giữ trật tự, nói khẽ, đi nhẹ để không làm ảnh hưởng đến không gian thanh tịnh của nơi thờ Phật và sự yên bình của các du khách khác.
- Kết hợp với các điểm tham quan khác: Chùa Bích Động nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An, một di sản thế giới được UNESCO công nhận. Bạn có thể dễ dàng kết hợp tham quan các điểm nổi tiếng khác trong khu vực để có một chuyến đi trọn vẹn:
- Tam Cốc – Bích Động: Đây là một cụm danh thắng gắn liền. Sau khi thăm chùa, bạn có thể đi thuyền trên dòng sông Ngô Đồng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của “Vịnh Hạ Long trên cạn” với những cánh đồng lúa và ba hang động xuyên thủy.
- Hang Múa: Nơi được mệnh danh là “Vạn Lý Trường Thành của Việt Nam” với hàng trăm bậc đá dẫn lên đỉnh núi, từ đó bạn có thể ngắm toàn cảnh Tam Cốc và núi non trùng điệp.
- Cố đô Hoa Lư: Di tích lịch sử quan trọng, kinh đô đầu tiên của Việt Nam, cách Chùa Bích Động không xa.
- Chùa Bái Đính: Quần thể chùa lớn nhất Đông Nam Á, mang kiến trúc đồ sộ và là trung tâm Phật giáo lớn.
- Việc kết hợp này sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về vẻ đẹp tự nhiên và di sản văn hóa phong phú của Ninh Bình.
Kết luận:
Chùa Bích Động không chỉ là một ngôi chùa cổ kính mà còn là một di sản văn hóa vô giá, nơi vẻ đẹp của kiến trúc Phật giáo hòa quyện hoàn hảo với kỳ vĩ của thiên nhiên Ninh Bình. Hành trình khám phá Chùa Bích Động không chỉ là việc chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc, mà còn là cuộc dạo chơi giữa cõi tâm linh đầy mê hoặc. Lins Vietnam tin rằng chuyến đi đến Chùa Bích Động sẽ để lại trong lòng bạn những cảm xúc khó quên về một phần hồn Việt được gìn giữ và tỏa sáng qua hàng trăm năm.
- Facebook: Lins Vietnam
- Hotline: (+84) 286 276 5458