Du lịch không chỉ là những chuyến đi khám phá, mà còn là hành trình của sự kết nối và trách nhiệm. Trong bối cảnh toàn cầu ngày càng chú trọng đến bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, Việt Nam đang vươn mình mạnh mẽ, kiên định chọn du lịch bền vững làm kim chỉ nam cho ngành kinh tế mũi nhọn của mình.
Vậy, từ những chiến lược vĩ mô đến các hành động cụ thể, đất nước hình chữ S đang tiến gần đến mục tiêu này như thế nào? Hãy cùng Lins Vietnam khám phá hành trình đầy ý nghĩa này.
Du lịch bền vững – Xu hướng tất yếu trong kỷ nguyên mới
Những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học và ô nhiễm môi trường đang hiển hiện rõ rệt. Đáng nói, du lịch đại trà – nếu phát triển tự phát – tiềm ẩn nguy cơ trở thành “con dao hai lưỡi”: một mặt thúc đẩy kinh tế, mặt khác lại hủy hoại nghiêm trọng tài nguyên thiên nhiên và các giá trị văn hóa bản địa.
Trước thực trạng đó, du lịch bền vững nổi lên tựa một lời cam kết phát triển song hành cùng bảo vệ môi trường, tôn vinh và gìn giữ văn hóa, đồng thời đảm bảo phân chia lợi ích công bằng cho cộng đồng địa phương. Không đơn thuần là một trào lưu, đây là lời hứa bền vững cho một tương lai cân bằng, nơi kinh tế phát triển song hành với sự thịnh vượng của môi trường và duy trì bản sắc văn hóa độc đáo.
Trên thế giới, nhu cầu về những trải nghiệm du lịch có trách nhiệm đang bùng nổ trên phạm vi toàn cầu. Du khách hiện đại không chỉ tìm kiếm vẻ đẹp cảnh quan mà còn mong muốn những chuyến đi ý nghĩa, để lại dấu ấn tích cực cho điểm đến.
Với lợi thế thiên nhiên phong phú và văn hóa đa dạng, Việt Nam đã nhanh chóng bắt nhịp, đẩy mạnh hành trình “xanh hóa” du lịch trong những năm gần đây. Từ những chiến lược quốc gia tầm vĩ mô đến những hành động cụ thể tại từng địa phương, chúng ta đang từng bước đặt nền móng vững chắc, đưa các phương án du lịch bền vững trở thành kim chỉ nam chiến lược, mở ra một tương lai phát triển ổn định và bền vững cho ngành du lịch Việt Nam.
Nền Tảng Chiến Lược: Những Định Hướng Chính Phủ Đã Đặt Ra
Để biến tầm nhìn thành hiện thực, Việt Nam đã xây dựng một nền tảng pháp lý vững chắc. Các chính sách và văn bản pháp luật quan trọng đóng vai trò định hình con đường phát triển này
Cam kết tại các diễn đàn quốc tế
Hòa cùng xu thế phát triển bền vững chung của thế giới, Việt Nam đã thể hiện quyết tâm cao độ tại Hội nghị COP26, với cam kết của Thủ tướng Chính phủ về mục tiêu Net Zero vào năm 2050 – một thách thức lớn nhưng là bước đi không thể trì hoãn. Đáng chú ý, ngành du lịch – với tiềm năng to lớn và tác động mạnh mẽ – được coi là yếu tố then chốt, góp phần vào thành công của mục tiêu quốc gia.
Tại các diễn đàn quốc tế như ASEAN Tourism Forum, Việt Nam cũng thể hiện vai trò tích cực trong việc thúc đẩy du lịch xanh, du lịch không phát thải và bảo vệ di sản UNESCO.
Chiến lược phát triển ngành rõ ràng
Năm 2020, Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045 được phê duyệt. Văn bản đặc biệt nhấn mạnh và coi trọng các yếu tố bền vững như bảo vệ môi trường, phát huy giá trị văn hóa, và đảm bảo lợi ích cộng đồng như kim chỉ nam cho mọi hoạt động, nhằm nâng cao chất lượng điểm đến, kéo dài thời gian lưu trú và tăng giá trị trải nghiệm đáng nhớ hơn.
Không chỉ là những khẩu hiệu, chiến lược này lồng ghép tiêu chí xanh – sạch – văn minh vào từng bước phát triển ngành với mục tiêu cụ thể được đặt ra (giảm thiểu rác thải nhựa trong du lịch, tăng cường phát triển du lịch cộng đồng và bảo tồn đa dạng sinh học tại các điểm đến). Đồng thời, công tác đào tạo nguồn nhân lực và truyền thông về du lịch có trách nhiệm cũng được đẩy mạnh, đảm bảo hiện thực hóa tầm nhìn bền vững.
Chính sách hỗ trợ chuyển đổi
Tổng cục Du lịch Việt Nam đã ban hành nhiều bộ tiêu chí du lịch xanh, hướng dẫn thực hiện du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội. Bên cạnh đó, các địa phương được khuyến khích phát triển mô hình du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, bảo tồn di sản văn hóa, đồng thời ưu tiên đầu tư vào cơ sở hạ tầng thân thiện môi trường: xe điện, xử lý rác thải, năng lượng tái tạo,…
Sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cùng các bộ, ban, ngành liên quan là yếu tố then chốt để triển khai hiệu quả các chiến lược này. Mỗi cơ quan đều có vai trò và trách nhiệm riêng, nhưng cùng hướng tới mục tiêu chung là một nền du lịch Việt Nam xanh, sạch, đẹp và giàu bản sắc.
Hành động cụ thể: Những chuyển động tích cực đang diễn ra
Bảo Tồn Tài Nguyên Thiên Nhiên và Đa Dạng Sinh Học
- Du lịch sinh thái và công viên quốc gia: Việt Nam tự hào sở hữu nhiều vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên tuyệt đẹp. Các dự án phát triển du lịch tại đây đều chú trọng tính thân thiện với môi trường, kiểm soát chặt chẽ để bảo vệ hệ sinh thái hay các chương trình bảo tồn kết hợp du lịch trải nghiệm.
- Giảm thiểu rác thải nhựa: Các chiến dịch như “Go Green”, “Say No to Plastic” được triển khai rộng rãi, khuyến khích cả du khách và doanh nghiệp sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, tái chế và hạn chế tối đa rác thải nhựa dùng một lần.
- Bảo vệ môi trường biển và rạn san hô: Các hoạt động làm sạch bãi biển, bảo tồn rạn san hô và giáo dục cộng đồng về tầm quan trọng của hệ sinh thái biển được đẩy mạnh, góp phần gìn giữ vẻ đẹp dưới lòng đại dương.
Bảo Tồn và Phát Huy Giá Trị Văn Hóa – Lịch Sử
- Du lịch di sản: Các di sản thế giới như Phố cổ Hội An, Quần thể di tích Cố đô Huế không chỉ được trùng tu, bảo tồn mà còn được lồng ghép vào các hoạt động du lịch trải nghiệm. Du khách có thể tham gia học làm lồng đèn, may áo dài,… giúp hiểu sâu hơn về giá trị lịch sử và văn hóa.
- Du lịch cộng đồng và văn hóa bản địa: Du khách được chào đón tại nhà dân, cùng tham gia các hoạt động thường ngày, tìm hiểu phong tục tập quán và thưởng thức ẩm thực địa phương.
- Giáo dục và nâng cao nhận thức: Các chiến dịch truyền thông liên tục được thực hiện nhằm nâng cao nhận thức về bảo tồn văn hóa cho cả du khách và người dân địa phương, khuyến khích sự tôn trọng và gìn giữ những giá trị truyền thống.
Phát Triển Kinh Tế Địa Phương và An Sinh Xã Hội
- Tạo sinh kế cho người dân bản địa: Nhiều mô hình du lịch đã giúp người dân có thu nhập ổn định từ dịch vụ du lịch (bán sản phẩm thủ công truyền thống, làm hướng dẫn viên địa phương, cung cấp dịch vụ lưu trú homestay).
- Đào tạo và nâng cao năng lực cho lao động du lịch: Các chương trình tập huấn về kỹ năng phục vụ khách du lịch, quản lý homestay, kiến thức về du lịch có trách nhiệm được tổ chức thường xuyên.
- Đảm bảo quyền lợi và sự tham gia của cộng đồng: Các dự án du lịch đều khuyến khích sự tham gia của người dân địa phương trong quá trình ra quyết định, đảm bảo họ là chủ thể và được hưởng lợi từ hoạt động du lịch.
Thách Thức và Cơ Hội Phía Trước
Dù có nhiều chuyển biến tích cực, hành trình đến du lịch bền vững tại Việt Nam vẫn đối mặt với không ít rào cản:
- Sự phối hợp giữa các bên liên quan: Đôi khi, việc đồng bộ chính sách và hành động giữa các cấp, các ngành vẫn còn là một thử thách.
- Nguồn lực tài chính và công nghệ: Việc đầu tư vào các công nghệ xanh, cơ sở hạ tầng bền vững đòi hỏi nguồn lực lớn.
- Nâng cao nhận thức và thay đổi thói quen: Không chỉ du khách mà cả một bộ phận người dân và doanh nghiệp vẫn cần thời gian để thay đổi thói quen và nhận thức về tầm quan trọng của du lịch bền vững.
- Áp lực từ sự phát triển nhanh chóng của ngành du lịch: Sự tăng trưởng nóng đôi khi đi kèm với những hệ lụy về môi trường và xã hội nếu không được quản lý chặt chẽ.
Tuy nhiên, bên cạnh thách thức là những cơ hội vàng:
- Tiềm năng du lịch tự nhiên và văn hóa đa dạng: Việt Nam sở hữu kho tàng vô giá về cảnh quan thiên nhiên và bản sắc văn hóa, là nền tảng vững chắc để phát triển du lịch bền vững.
- Sự quan tâm ngày càng tăng của du khách: Xu hướng du lịch có trách nhiệm là động lực lớn để Việt Nam thu hút du khách quốc tế và nội địa.
- Sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế và chính phủ: Nhiều tổ chức quốc tế đang tích cực hỗ trợ Việt Nam trong các dự án phát triển du lịch bền vững, mang lại nguồn lực và kinh nghiệm quý báu.
Kết Luận: Hướng Tới Tương Lai Bền Vững
Từ những chiến lược táo bạo đến các hành động cụ thể trên khắp cả nước, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế của mình trên bản đồ du lịch bền vững toàn cầu. Những nỗ lực bảo tồn thiên nhiên, gìn giữ văn hóa và phát triển kinh tế cộng đồng đang tạo ra những giá trị bền vững không chỉ cho ngành du lịch mà còn cho toàn xã hội.
Hành trình này cần sự chung tay của tất cả chúng ta. Với vai trò là một đơn vị lữ hành uy tín, Lins Vietnam cam kết đồng hành cùng Việt Nam trên con đường phát triển du lịch bền vững. Chúng tôi không chỉ cung cấp những tour du lịch khám phá vẻ đẹp Việt Nam, mà còn chú trọng thiết kế các trải nghiệm có trách nhiệm, mang lại giá trị cho cộng đồng và bảo vệ môi trường.
Bạn đã sẵn sàng cùng Lins Vietnam khám phá một Việt Nam bền vững – nơi mỗi chuyến đi là một trải nghiệm có ý nghĩa, góp phần vào tương lai tươi đẹp hơn? Hãy cùng chúng tôi viết tiếp câu chuyện về du lịch bền vững tại Việt Nam.
Tìm hiểu thêm về chúng tôi tại:
- Facebook: Lins Vietnam
- Hotline: (+84) 286 276 5458